Bitlis’in Hizan ilçesinde vatandaşlar, yetiştirdikleri organik üzümlerden asırlardır doğal yöntemlerle pekmez üretiyor
Çalışkanlar köyü muhtarı Muhsin Kaya:”Köyümüzde yaklaşık 100 ton üzüm yetişiyor. Hasat zamanında bunun iri ve iyisini ayırarak satıyoruz. Geri kalan kısımlarını toplayıp kasalara doldurarak köy meydanında pekmez yapıyoruz”
Yarım asırdır pekmez yapan Vahdettin Yüksel: “Köyümüzde 300 yıllık üzüm bağları var. O zamandan bu yana pekmez yapılıyor”
Bitlis’in Hizan ilçesinde vatandaşlar, yetiştirdikleri organik üzümlerden asırlardır doğal yöntemlerle pekmez üretiyor.
Çalışkanlar köyünde vatandaşlar, imece usulüyle bağlardan topladıkları üzümleri sepetlere koyarak, köy meydanında kurdukları ocak ve kazanların bulunduğu alana getiriyor.
Burada çuvallara doldurdukları üzümleri, havuzda ayaklarına giydikleri çizmelerle ezerek suyunu çıkaran köylüler, ardından elde ettikleri suyu, pekmez yapımında kullandıkları gri renkteki toprakla kazanda belli bir süre ısıtıyor.
Daha sonra süzülerek başka kazanlara doldurulan üzüm suyu, köy meydanında yakılan ocakların üzerinde 4 saat boyunca büyük kepçeler ile karıştırılıp kaynatılarak pekmeze dönüştürülüyor.
Uzun uğraşlara rağmen asırlardır herhangi bir katkı maddesi kullanılmadan doğal yöntemlerle üretilen pekmez, il merkezi ve ilçeler ile çevre illere satılıyor.
– “Hiçbir şekilde ilaç kullanmıyoruz”
Çalışkanlar köyü muhtarı Muhsin Kaya, AA muhabirine, dedelerinden öğrendikleri yöntemlerle asırlardır köy meydanında pekmez yaptıklarını söyledi.
İlkbaharda üzüm bağlarının budama ve bakımının yapıldığını ve hiçbir şekilde ilaç kullanmadıklarını anlatan Kaya, şöyle devam etti:
“Köyümüzde yaklaşık 100 ton üzüm yetişiyor. Hasat zamanında bunun iri ve iyisini ayırarak satıyoruz. Geri kalan kısımlarını toplayıp kasalara doldurarak köy meydanında kurduğumuz pekmez alanına getiriyoruz. Burada imece usulüyle üzümleri torbalara koyarak çizmelerle ezip suyunu çıkarıyoruz. Suyunu çıkardıktan sonra ilk aşamada özel toprağıyla karıştırarak ısıtıyoruz. Belli bir süre bekleyip tatlı olduktan sonra süzüp ana kazanlara dolduruyoruz. Yaklaşık 4 saat boyunca hiç durmadan karıştırarak kaynatıyoruz. Pekmez kıvamını aldıktan sonra altındaki ateşi boşaltıp pekmezleri soğumaya bırakıyoruz.”
Kaya, pekmezin zorluğunun çok, lezzetinin güzel olduğunu ve iyi gelir getirdiğini ifade etti.
Pekmezi hijyenik şekilde yaptıklarını ve kesinlikle çıplak ayakla temas etmediklerini vurgulayan Kaya, “Tüketiciler pekmezi gönül rahatlığıyla tüketebilir. Hakiki üzüm pekmezi olduğu için sipariş veren çok oluyor. Köyde bal yetiştirdiğimiz için ilaç kullanamıyoruz. Çürümeyi engelleme ve olgunlaştırma ilacı kullanıldığında bal arılarına zarar veriyor. Biz de onun için kesinlikle köyümüzde ilaç kullanmıyoruz.” ifadesini kullandı.
Yarım asırdır pekmez yapan Vahdettin Yüksel ise mesleği çok küçük yaşlarda babasından öğrendiğini anlattı.
Köyde iki çeşit üzüm olduğunu belirten Yüksel, “Beyaz üzümle yapılan pekmez bal gibi olur. Genellikle siyah üzümle pekmez yaparız. Bağımızda ilaç kullanmıyoruz. Onun için pekmezimiz çok lezzetli. Eskiden çok daha fazla yapıyorduk. Şimdi biraz azaltmaya başladık. Köyümüzde 300 yıllık üzüm bağları var. O zamandan bu yana pekmez yapılıyor.” dedi.