BİTLİS’in Mutki ilçesine bağlı Kavakbaşı beldesinde yüz yıllık gelenek Toprak kap imalatı halen devam ediyor. Önceleri ev ihtiyaçları için yapılan toprak kaplar, şimdilerde başta doğu ve Güneydoğu iller olmak üzere Türkiye’nin birçok iline gönderiliyor.
Sabahın erken saatlerinde köye yaklaşık 1 kilometre uzaklıkta bulunan alana giderek toprak getiren köylüler, sarı kum dedikleri özel bir kumlar yoğurdukları çamurdan bir çok ürün elde diyorlar. Güveç kabı, küp, tandır, vazo, sürahi gibi birçok ürünü üreten kadınlar, bu şekilde aile ekonomilerine de katkı sunuyor.
Kavakbaşı Beldesinde yaşayan 3 çocuk annesi 49 yaşındaki Suphiye Özabay, kırk yıldan beridir bu işi yaptığını, neredeyse bütün ürünleri üretebildiğini söyledi. Özabay açıklamasında şunları konuştu:
“Kırk yıldan beridir bu işi yapıyorum. Bu işi önceden kendi ev ihtiyaçlarımız için yapıyorduk. Şimdide satmak için yapıyoruz. Güveç için kap, ayran için yayık, değişik ihtiyaçlar için küpler yapıyoruz. Sürahi ve çeşitli vazolar yapıyoruz. Yaptıklarımızı sipariş verenler gelip alıyor. Elimizde kalmıyor. Bölgemizde bulunan kırmızı toprağı gidip getiriyorlar. Daha sonra özel bir kumla karıştırıyoruz. Daha sonra suyla yoğrulan hamur kıvama geliyor. Daha sonra sabahın erken saatinde başlayıp öğlene kadar çamuru çeşitli şekiller vererek ürünlere çeviriyoruz. Yaptığımız ürünleri dışarıda bekletiyoruz. Kuruması gerçekleştikten sonra daha önceden odun parçaları ile yaktığımız tandırlarımızda yüksek ısı ile yakıyoruz. Bundaki amaç ürünlerimizin yüksek ısı gördüğünde kırılmasının önüne geçmektir. Son aşama olarak kırmızı çamurdan yaptığımız bir tür boaya ile boyayıp satışa hazır hale getiriyoruz.”
Yapılan ürünleri çeşitli renklerle boyayan ve ev dekorasyonu yapan Zeynep Tarhan ise, köyde neredeyse her evde üretim yapıldığını ifade ederek şöyle konuştu:
“Bölgede yüzyıllardan beri bir gelenek haline gelen bu meslektir. Birçok evde çamurdan ürünler üretiliyor. Bunları başta Doğu ve Güneydoğu illeri olmak üzere batı illerine de gönderiyoruz. Bunu tercih etmelerindeki ana sebep, sağlıklı ve hiçbir kimyasalın olmaması. Bu kaplarda pişen yemekler çok daha lezzetli oluyor. Bende çeşitli boyalar kullanarak, ev dekorasyonunda kullanılan süs eşyalarına dönüştürüyorum. Ürünler piyasada 20 liradan 500 liraya kadar alıcı buluyor.”