Bitlis’in Adilcevaz ilçesi sınırlarında bulunan ve her yıl yüzlerce yabani kuşa ev sahipliği yapan Arin Gölü’nde kuraklık ve bilinçsiz tarımsal sulamalardan dolayı son zamanlarda su seviyesinde ciddi düşüş yaşanıyor.
Van Gölü kıyısında bulunan ve yaklaşık 13 kilometrekare alana sahip olan yarı sodalı Arin Gölü’ndeki çekilme her geçen gün daha da göze çarpıyor. Süphan Dağı eteklerinde bulunan Arin Gölü’nün bilinçsiz sulama, kuraklık ve buharlaşma nedeniyle su seviyesinin her geçen gün düştüğünü ifade eden Bitlis Eren Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necmettin Elmastaş, Van Gölü başta olmak üzere bölgedeki birçok gölün suyunda çekilme yaşandığını belirtti. Elmastaş, Türkiye’nin de su fakiri bir ülke olduğunu, bölgedeki vatandaşların suyu israf etmeden kullanmalarını tavsiye etti.
Prof. Dr. Necmettin Elmastaş yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Son zamanlarda bölgedeki göllerde ve sulardaki çekilmeler ile ilgili olarak Dünyanın bazı bölgelerinde kuraklıkla beraber çekilmeler var. Bu Van Gölü havzasında da var. Van Gölü Türkiye’nin en büyük gölü. Türkiye’nin en büyük kapalı havzalarından birinde yer alıyor. Nemrut Kraterin patlaması sonucunda oluşan bir setin ardından Van Gölü meydana geldi. Muş depresyonu ile Van depresyonu arasında bir set oluşturarak Van Gölü meydana gelmiş. Oluşumundan bu yana tedrici olarak seviyesinde devamlı yükselme var. Bazı dönemlerde kuraklığa bağlı olarak alçalma olmuştur. 1990-1993 yıllarında bugüne göre yükselme vardı. Daha sonra beslenme şartları ve kuraklığa bağlı olarak gölde ciddi bir seviye düşmesi var. Hem Van Gölü’nde hem de etrafında bulunan Arin gölünde bunu net bir şekilde görebiliyoruz.”
“BİLİNÇSİZ SULAMAYA DİKKAT ETMELİYİZ”
Elmastaş açıklamasının devamında, ‘Buradaki seviye düşmesi bölgedeki kuraklık ve buna bağlı olarak tarım sulamalarındaki düzensizliğe de bağlı olabilir’ diyerek, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Burada birkaç faktörden bahsedebiliriz. Gölü besleyen en önemli faktörlerinin başında yağışlar geliyor. Yapılan bazı çalışmalarda bunu görebiliyoruz. Van Gölü ile Urumiye gölü arasında Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’ndeki hocalarımızın yaptığı bir çalışma var. Eş zamanlı olarak yağışların düştüğü zamanlarda iki gölde de düşüşlerin yaşandığı zamanlar var. Büyük bir ihtimalle yağışa bağlamak mümkündür. Yağışların düştüğü zamanlarda seviyenin de düştüğü gözlenmektedir. Sadece sebep bu değil. Son yıllarda sıcaklığın nispeten artması ile birlikte buharlaşmanın fazlalığı da seviyenin düşmesine etken olmuştur. Yine bir diğer faktör son zamanlarda özellikle sulamalı tarımın bölgede yaygınlaşması ile birlikte yeraltı kaynakların ve göllerin sularında azalması söz konusudur. Kuryan kaynaklarda oldu. Bunlar gölü de beslemez konuma geldi. Bu da bir neden oldu. Bölgedeki çiftçilerimize tavsiyelerde bulunuyoruz. Suyu çok iktisatlı kullanmalıyız. Türkiye Suriye, İran ve Orta Doğu ile bölgedeki diğer ülkelere göre daha iyi durumda. Fakat Türkiye yine de su fakiri bir ülke. İsraf etmeden kullanmalarını tavsiye ediyoruz”
“SU, PETROL GİBİ SINIRLIDIR”
Elmastaş, suyun da petrol gibi sınırlı bir rezerve sahip olduğunun altını çizerek, “Bir araştırmamız oldu. Ahlat’ta, Erciş ve Adilcevaz yörelerinde yer altı sularındaki düşüşlerinin ardından araştırma yaptık. Türkiye’de bazı örnekleri var. Özellikle Şanlıurfa’da Suruç ovasında çok fazla su tüketilince yer altı suları bitti. Bunlar da petrol gibi sınırlıdır. Mutlaka denetimli kullanılması gerekiyor. Bu suların bir kısmı tarlalarda kullanılıyor. Bazıları da yüzeyde buharlaşarak kayboluyor. Bunun sonucu olarak da kuraklıkta kaçınılmaz oluyor. Kuraklıkla birlikte bir ekosistem var. Burası bazı bitki türlerinin olduğu bir yer ayrıca bazı kuşların uğrak yeri buradaki kuşlar Arin gölüne gelmeyince ekosistemde bozulmuş olacak. Yağışların miktarını biz tayin edemiyoruz. Ne gelirse bununla yetinmek zorundayız. Burada bir planlama yapılması gerekiyor. Her çiftçi istediği kadar su kullanmamalıdır. Burada gereğinden fazla su kullanılması ve eğitimsiz bir şekilde kullanılması bitkiye de zarar veriyor. Diğer taraftan da buharlaşarak bu günkü kuraklığına neden oluyor” dedi.
“VAN GÖLÜ HAVZASINDAKİ TEMİZLİK PROJESİNİN KAPSAMI GENİŞLETİLMELİDİR”
Van Gölü ve çevresinin özel bir turizm potansiyeline sahip olduğunu da sözlerine ekleyen Elmastaş, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan tarafından Van Gölü Havzasında yürütülen temizlik projesinin kapsamının genişletilebileceğine de dikkat çekerek, “Van Gölü Havzası ile ilgili bir çalışma var. Cumhurbaşkanımızın sayın eşleri himayesinde yürütülen bir proje var. Bu proje sadece çevre temizliği ile ilgilidir. Ancak kapsamı genişletilerek havza içerisindeki su kullanımı da dahil edilerek bölgedeki kuraklığın bir nebze de olsa önüne geçilebilir” diyerek sözlerini tamamladı. (Özcan ÇİRİŞ)
Bu yazı yorumlara kapatılmıştır.