Bitlis Eren Üniversitesi’nde (BEÜ)kanser hastalarının kullandıkları ilaçların sağlıklı hücrelere zarar verip vermediğinin araştırılması için kurulan hücre kültürü laboratuvarı hizmete açıldı. Açılışa, Bitlis Eren Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necmettin Elmastaş, Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Ferit İzci ve Prof. Dr. Ayhan Yılmaz, akademisyenler ve öğrenciler katıldı. Laboratuvarda kısa bir inceleme yapan Rektör Elmastaş, ilgili akademisyenlerden laboratuvar hakkında bilgi aldı. Kanserli hastaların kemoterapi ilaçları kullanırken, bir çok yan etkiyle karşılaştığını, bunların sağlıklı hücrelere ne kadar zarar verdiğinin araştırılması ve ileriye yönelik çalışmaların yapılması için kurulan laboratuvar bölgede birçok üniversitede bulunmuyor. Laboratuvarla ilgili gazetecilere açıklamalarda bulunan Bitlis Eren Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necmettin Elmastaş, TÜBİTAK tarafından kabul edilen proje kapsamında oluşturulan laboratuvarın çalışma alanının ilerleyen zamanlarda daha da genişletmek istediklerini belirterek, şunları konuştu: “Yaklaşık bir yıllık bir emek sonucunda hücre kültürü laboratuvarımızı kurduk. Şu anda aktif olarak hizmet vermeye başladı.
Burada biyokimyada, moleküler biyolojide çalışma yapan hocalarımız var. Özellikle kanser ile ilgili çalışmalarda burası aktif bir şekilde kullanılmaya başlandı. TÜBİTAK tarafından kabul edilen ve başka üniversitelerimizin de ortak olduğu projeler de burada değerlendiriliyor. Bundan sonraki süreçte özellikle hücre kültürü anlamında burası hizmet verecek. Bundan sonra da hocalarımız farklı üniversitelerle ortak projeler yaparak burayı sürekli aktif hale getirmiş olacaklar. Tabi bu çalışmaların ilk aşaması burada yapılıyor. İkinci aşaması ve daha çok hayvanlar üzerinde deneylerin yapılmasını gerektiren bölümü de ilerleyen zamanlarda burada yaparak kanser ile ilgili çalışmanın bütün safhalarıyla birlikte burada yapma imkanına kavuşacağız. Emeği geçen herkesi tebrik ediyorum.”
Laboratuvarda çalışmalar yapan Sağlık Bilimleri Fakültesi Sağlık Meslek Yüksekokulunda görevli Doç. Dr. Yusuf Alan, laboratuvarın bölgede birçok üniversitede bulunmadığını belirterek şöyle konuştu: “Mevcut laboratuvarımız birçok üniversitede bulunmayan bir laboratuvar. Yüzyılımızın en büyük hastalıklarından biri kanser hastalığıdır. Laboratuvarımızda da kanser hastalıklarının ön çalışması olan invitro dediğimiz çalışma yapılmaktadır. Bu laboratuvar, kontrollü şartlar altında kanserli ve sağlıklı hücreler çoğaltılarak, sentezlenmiş olan kemoterapik maddelerin yada geliştirilmiş kemoterapik maddeleri, bunun yanında proteinler veya tıbbi aromatik bitkileri alternatif tıpta kullanılan ve tıbbi aromatik bitkilerden elde edilen meko sekonder metabolikleri sağlıklı ve kanser hücreleri üzerindeki etkilerinin ön çalışmalarının yapıldığı bir laboratuvardır. Biz de burada çeşitli üniversitelerden mevcut üniversitemizden farklı hücre stokları sağlayarak sentezlenmiş veya geliştirilmiş alternatif ilaçların kanser hücreleri üzerindeki etkilerini araştırarak, bir sonraki aşama dediğimiz deney hayvanları üzerinde denenmesi aşamasına ön bilgi sunmayı amaçlıyoruz. Bu laboratuvarın sayesinde ,ilerleyen dönemlerde bizlerde üniversitemiz bünyesinde yürütücülüğünü yürüteceğimiz projelerimizi hazırlayarak üniversitemize ve bölgemize katkı sunacağız.”
TÜBİTAK tarafından 1 milyon 650 bin TL bütçe ile kabul edilen TÜBİTAK 3501 projesi ile benim de TÜBİTAK 1001 Çaba projelerinin yürütüldüğü laboratuvarda çalışmalar yaptıklarını ifade eden Sağlık Bilimleri Fakültesi Sağlık Meslek Yüksekokulunda görevli Dr. Öğretim Görevlisi İlhan Sabancılar ise,
“Hücre kültürü laboratuvarında yeni sentezlenmiş olan ilaç protein ve bitki ekstraktı gibi maddelerin kanser hücreleri üzerindeki etkisine bakılıyor. Sadece kanserli hücrede değil, sağlıklı hücrede de sitotoksik etki var mı, yo mu? Bununda analizi yapılmaktadır. Mevcut hazırda 1 milyon 650 bin TL değerinde Doç. Dr. Yusuf Alan hocamızın TÜBİTAK 3501 projesi ile benim de TÜBİTAK 1001 Çaba projemiz TÜBİTAK tarafından kabul edildi. Burada kemoterapi alternatif 1 molekül sentezledik. Bu molekülün meme kanserinde antikanser aktivitesi yani ‘Ne düzeyde meme kanseri hücrelerini öldürüyor?’ Bunun aktivitesine baktık. Sonraki çalışmalarımızda da bunun sağlıklı hücre üzerindeki etkisine bakacağız” şeklinde konuştu. ÖZCAN ÇİRİŞ